Nieudana ucieczka od Keynesa

(Article in Polish)

Reuven Brenner i David Goldman omówili zarówno doktrynalny, jak i historyczny wymiar obecnego kryzysu. W wielu miejscach nie sposób odmówić im racji, ich analizy są wnikliwe i wskazują rzeczywiste przyczyny załamania. Niemniej jednak całemu artykułowi brak spójności: słuszne tezy giną w gąszczu nie całkiem powiązanych z nimi zaleceń.

Keynes i jego wizja gospodarki

Najważniejszą zaletą artykułu Brennera i Goldmana jest precyzyjne przedstawienie tez Keynesa. Co prawda celem autorów nie było wcale odnalezienie źródeł jego poglądów, czy też stworzenie kolejnego referatu na temat „co Keynes miał na myśli?". Mimowolnie jednak trafiają w sedno, gdy zwracają uwagę na rolę akumulacji prywatnych oszczędności i kapitału. Bez nich nie może być mowy o trafnych inwestycjach. Te zaś są konieczne dla trwałego wzrostu gospodarczego i zwiększania dobrobytu.

Główne przesłanie doktryny keynesowskiej jest następujące: oszczędności i prywatna akumulacja kapitału nie stanowią godnego zaufania źródła wzrostu gospodarczego, a pozytywny pogląd na ich temat jest zabobonem klasycznej ekonomii, który należy odrzucić. Powstało wiele prac opisujących jak ewoluowały poglądy Keynesa. Wydaje się jednak, że „łamigłówkę Keynesa" rozwiązał najwybitniejszy historyk myśli ekonomicznej Joseph Schumpeter celnie spostrzegając, iż niechęć do tradycyjnych wartości kapitalistycznych stale przewija się we wszystkich pracach Keynesa. Niechęć ta stanowi filozoficzną i psychologiczną przesłankę jego ekonomii i klucz do jego myśli. Dlatego właśnie tak łatwo odnaleźć mnóstwo niespójności i sprzeczności w jego pracach, co nota bene przyznają jego zagorzali zwolennicy. Ekonomia u Keynesa nie ma pierwszoplanowego znaczenia. Jest zasłoną dymną i analityczną hydrauliką służącą jako kamuflaż dla jego filozofii i niechęci do „burżuazyjnych" cnót. Tę hydraulikę można zmieniać, różnie interpretować i przekształcać - najważniejsze, żeby analiza prowadziła do wniosku, że  oszczędności hamują rozwój gospodarczy i należy się skoncentrować na bieżącej konsumpcji, nie troszcząc się o przyszłość.

Read full article: Poland's National Bank publication, January 11, 2011